جبهه ملی ایران درگذشت زنده یاد نصرت الله امینی، یک از چهره های برجسته نهضت ملی ایران و از یاران نزدیک و مورد اعتماد مصدق بزرگ را به ملت ایران و خانواده گرانقدر ایشان تسلیت می گوید.
زنده یاد نصرت الله امینی در دولت مصدق، نخست به سمت بازرس نخست وزیری و سپس به عنوان شهردار تهران برگزیده شد، و هنوز به علت خدمات ارزنده و ماندگارش بهترین شهردار تاریخ معاصر ایران بشمار می آید. وی همچنین وکیل خصوصی دکتر مصدق و یکی از وصی های او بود. نصرت الله امینی عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران بود که در کنگره جبهه ملی ایران در سال 1341، دوباره به عضویت شورای مرکزی انتخاب شد.
پس از انقلاب 57، امینی برای مدت کوتاهی استاندار فارس شد و در همان زمان بود که در برابر اقدام خلخالی که قصد داشت با بولدوزر تخت جمشید را ویران کند، ایستاد و به نیروهای نظامی فارس آماده باش داد تا از این اقدام ضد بشری جلوگیری کنند.
تهران - یکم اردیبهشت 1388
شورای مرکزی جبهه ملی ایران:
ادیب برومند، دکتر مه لقا اردلان، مهندس عباس امیرانتظام، بانوفرشید افشار، دکتر داود هرمیداس باوند، مهندس مرتضی بدیعی، دکتر جهانشاه برومند، عیسی خان حاتمی، مهندس اسماعیل حاج قاسمعلی، دکتر پرویز دبیری، جمال درودی، حسین راضی،غلامرضا رحیم، دکتر علی رشیدی، مهندس کورش زعیم، دکتر خسرو سعیدی، حسین شاه حسینی، حسن شهیدی، مهندس حسین عزت زاده، سرلشگر بازنشسته ناصر فربد، دکتر محسن فرشاد، اصغر فنی پور، حسن قدیانی، دکتر باقر قدیری اصلی، پریچهر مبشری، منوچهر ملک قاسمی، هرمز ممیزی، دکتر سید حسین موسویان، دکتر مهدی مویدزاده، دکتر علی اکبر نقی پور، ابوالفضل نیماوری
گفت یکی خواجهسنایی بمرد
مرگ چنین خواجه نه کاریست خرد
بدینوسیله درگذشت" نصرت الله امینی " آخرین بازمانده کابینه دکتر محمد مصدق بزرگ را به آگاهی هم میهنان گرانقدر می رسانیم.
نصرت الله امینی حقوقدانی عدالت گرا،انسانی شریف،میهن دوستی مصدقی و آزادیخواهی راستین بود که در تمام زندگانی پر بارش به آرمانهای نهضت ملی ایران به رهبری دکتر محمد مصدق وفا دار ماندو در زمان دولت ملی دکتر مصدق در شهرداری تهران ودر سمت ریاست سازمان تامین اجتماعی خدمات شایانی به ملت ایران ارائه داد.
در زمانیکه دکتر محمد مصدق به حکم دادگاه فرمایشی در تبعید به سر می برد، او از معدود کسانی بود که پیوسته به دیدارش می شتافت و در حد توان خویش او را یاری کرده و در شمار افراد مورد اعتماد او بود که وی را به وصایت خویش بر گزید .
شادروان نصرت الله امینی با بسیاری از شخصیتهای بزرگ هم عصرش از جمله زنده یاد"علی اکبرخان دهخدا، میرزا طاهر خان تنکابنی و بسیاری دیگر از شخصیتهای علمی و سیاسی خوش نام و مورد اعتماد ملت همراه و همنشین بود.
پس از انقلاب 57 ،کوتاه زمانی استاندار فارس بود ولی در اعتراض به مداخله های غیر قانونی کمیته ها و روحانیون و نهادهای فرا قانونی استعفا داد. وی در همان زمان کوتاه قاطعانه به پشتیبانی مردم غیور استان فارس از جمله کسانی بودکه در برابر تصمیم "خلخالی"و نیروهای تندروی مذهبی برای تخریب تخت جمشید ایستاد و گفت برای این کار باید از پیکر بی جان من بگذرند.
وی در زندگانی شخصی خود نیز انسانی درستکار و مقید به اصول والای اخلاقی بودو پیوسته در پی گره گشایی از کارهای فروبسته هم میهنانش می کوشید.
باری از مرگ گریزی نیست اما خوشا بر او که نام نیک و یادمانی نامیرا از فضایل اخلاقی برای نسل ما به جای گذاشت تا بدانیم که پیروان راستین دکتر محمد مصدق چگونه می زیند و چگونه در می گذرند.
از شمار دو چشم یک تن کم
واز شمار خرد هزاران بیش
یادش پایا و راهش پویا باد
دفتر پژوهشهای جبهه ملی ایران
دکتر علی حاج قاسمعلی ،دکتر حسین مجتهدی،مهندس آرش رحمانی ، مهندس حمید رضا خادم،مهندس آرش رحمانی
کسی که در اوج انقلاب برای جلوگيری از ويرانی تخت جمشيد به نيروی انتظامی فارس آماده باش داد و مقابل حجت الاسلام خلخالی و تندروهای ديگرايستاد و گفت:
برای چنین اقدام خائنانه ای، باید از روی جنازه ی من عبور کنند
نصرت الله امينی، يکی از شخصيت های سياسی و از حقوقدانانخوشنام ايران در سن 94 سالگی زندگی را وداع گفت او در سال 1915 ميلادی در اراک به دنيا آمد، در نوجوانی به تهران رفت،در دارالفنون ادبیات و زبان فرانسوی را آموخت، و سپس به دانشگاه نوبنیاد تهران رفت. در سال ۱٩٣٨ (۱٣۱٧) از دانشکده ی حقوق این دانشگاه فارغ التحصیل شد. وی از زمان دانشجویی کار خود را به عنوان نخستین کتابدار کتابخانه ی وزارت دادگستری آغار کرد، و بعدها به عنوان بازرس این وزارتخانه به کار خود ادامه داد. او مدتی نيز شهردار تهران بود و همچنين در کابينه دکتر مصدق رييس سازمان تامين اجتماعی بود. در سال 1970 همراه با همسر و فرزندانشايران را ترک گفت و ساکن حومه واشنگتن در آمريکا شد. همزمان با انقلاب اسلامی به ايران رفت و در کابينه مهندس بازرگان به سمت استاندار فارس منصوب شد. ولی تنها يک ماه توانست در اين سمت بماند به اعتراض و نسبت به عملکرد انقلابيون استعفا داد و اندکی پس از آن دوباره به آمريکا بازگشت و تا پايان عمر در اين سرزمين ماندگار شد. در يک ماهی که او در فارس بود مصادف با تصميم حجت السلام خلخالی و انقلابيون تندروی اسلامی برای ويران کردن آثار باستانی و به ويژه تخت جمشيد شد. دکتر پرويز ورجاوند از تهران و ايشان در فارس به شدتمقابل اين ايران ستيزی ايستادند. نصرت الله امينی در حالی که مردم شيراز و مرودشت همراهی اش می کردند به نيروی انتظامی برای جلوگيری از ورود آن ها به تخت جمشيد آماده باش داد. و رسما اعلام کرد که مانع آن ها خواهدشد.و به اين ترتيب نام زنده ياد نصرت الله امينی اکنون به عنوان کسی که از تخريب تخت جمشيد جلوگيری کرد در تاريخ ما ثبت خواهد شد. شرح اين واقعه را از زبان خودشان و در مصاحبه ای که دو سال قبلبا خانم فريبا امينی داشتند، اين گونه می شنويم: « خلخالی قاضی بدنام صادر کننده ی حکم اعدام ها و اوباش هایش، اعلام کردند برای ویران کردن تخت جمشید می آیند. من در عکس العمل به این گفته، در یک نطق رادیویی اعلام کردم برای چنین اقدام خائنانه ای، باید از روی جنازه ی من عبور کنند. به نظامیان هم دستور دادم، که برای ورود آنها به شیراز آماده باشند. اما پیش از اجرای مأموریت کثیفشان، به آنها دستور داده شد که به تهران باز گردند.»
ما عمل وحشیانه شلاق زدن دختر هفده ساله پاکستانی توسط مردان بنیادگرای اسلامی در ملاء عام را در "سوات ولی" پاکستان محکوم می کنیم و بدینوسیله از دولت پاکستان و از آقای زرداری رئیس جمهور پاکستان می خواهیم که با تقبییح این عمل شنیع از طریق رسانه های عمومی پاکستان و با محاکمه مردانی که در شلاق زدن این دختر جوان بی پناه شرکت داشتند, از حقوق انسانی این دختر درمانده اعاده حیثیت بشود. ضمنا" با توجه به خطر جانی ای که زندگی این دختر جوان را مورد تهدید جدی قرار داده است, مقامات دولت پاکستان را مسئول حفاظت از جان این دختر می دانیم.
جهت اعمال فشار بر دولت پاکستان در مورد نقض کامل حقوق بشر در حق زنان بی پناه, این اعتراض نامه (Petition) پس از جمع آوری امضا” بهمراه فیلم ضرب و شتم این دختر پاکستانی به سازمان های مهم جهانی زیر جهت محکوم کردن این عمل قرون وسطایی ارسال خواهد شد:
- دادگاه بین المللی - سازمان ملل - سازمان بین المللی حقوق بشر - سازمان عفو بین الملل - کاخ سفید, رئیس جمهوری آقای اوباما و خانم هیلاری کلینتون - سفارت پاکستان در ایالات متحده - سفارت ایالات متحده در پاکستان
Eternal Land Organization for Cause of Democracy and Human Rights in Iran A Registered Non-Profit Iranian Organization in the United States
دیدار اعضای دفتر پژوهش جبهه ملی ایران با آقای احمد خلیل الله مقدم
چندی پیش برخی از اعضای دفتر پژوهش جبهه ملی ایران متشکل از آقایان حاج قاسمعلی ، رضوی و خادم در منزل اقای خلیل الله مقدم، یکی از اعضای قدیمی جبهه ملی ایران و عضو هیئت اجرایی حزب ایران دیدار کردند. در این دیدار پیرامون مسائل تاریخی همچون کودتای 28 مرداد و تاریخچه حزب ایران و آینده ی سیاسی ایران بحث و تبادل نظر شد.
آقای مقدم در شرف سفر خود به اروپا برای تجدید چاپ کتاب پر ارزش خود به نام تاریخ جامع ملی شدن نفت در آلمان و فرانسه، به بحث و تحلیل در مورد مطالب کتاب خود پرداختند.
در پایان این نشست آقای مقدم از حضور چنین جوانان آگاه و پر شور در صفوف جنبش ملی ایران ابراز خشنودی نموده و آینده ای روشن را برای جنبش ملی ایران پیش بینی کردند.
آقایان مجتهدی و رحمانی که بدلیل سفر در این دیدار حضور نداشتند ضمن عذرخواهی از آقای مقدم برای ایشان آرزوی سلامتی و بهروزی نمودند که به ایشان ابلاغ گردید .
برگزارکنندگان کنفرانس ((ارزیابی نتایج سیاسی، اجتماعی و تاریخی دولت بختیار به عنوان آخرین تلاش برای احیای قانون اساسی مشروطیت در ایران)) و بخش ((پرورش آکادمیک)) و ((بنیاد دانشگاهی دکتر محمد مصدق)) در دانشگاه نورت ایسترن ایلینوی و ((گالری و استودیو دی لاست)) به اطلاع می رسانند که دو نمایشگاه ویژه بشرح زیر به کوشش و سلیقه هنرمند و تصویر پرداز مقیم شیکاگو، آقای امیر نورمندی، در معرض دید شرکت کنندگان محترم خواهد بود. برگزاری این دو نمایشگاه بنابر پشتیبانی دانشگاه و دوستداران ((بنیاد دانشگاهی دکتر مصدق)) و ((گالری و استودیو دی لاست)) امکان پذیر شد ه است.
در سال1307 خورشیدی در تهران به دنیا آمد. در سال های آغازین دهه بیست خورشیدی و به هنگام اشغال ایران توسط متفقین ، در اثر تمایلات ملی وجهت مبارزه با سلطه ی بیگانگان با عضویت در حزب ایران به تلاشهای سیاسی روی آورد. در سال 1328 خورشیدی به جبهه ی ملی ایران که به رهبری دکتر مصدق تشکیل یافته بود پیوست. پیش از کودتای 28 امرداد در روزنامه ی جبهه ی آزادی ارگان مرکزی حزب ایران به نویسندگی پرداخت که دامنه ی آن به روزنامه ی جوانان سوسیالیست وابسته به حزب ایران کشید. پس از کودتای 28 امرداد در کمیته ی بانک ها وابسته به جبهه ی ملی به ویژه در کمیته ی بانک صادرات حزب ایران تلاش میکرد. در سال های 1339 تا 1341 خورشیدی هنگام اوج مبارزات حزب ایران و جبهه ی ملی وظایفی عهده دار بود؛ که پیرو آن از سال 1347 تا 1349 به روستایی دور افتاده در لارستان فارس تبعید گردید.از سال 1354 به بعد به فعالیت پیگیر و گسترده تر در حزب ایران ادامه داده و به موازات آن به نویسندگی پرداخت. در سالهای 1356 و1357 به عضویت هیئت اجرایی حزب ایران برگزیده شد و مقالاتی چند در روزنامه ی جبهه ی آزادی ارگان حزب ایران منتشر کرد. در شرایط بحرانی و جو ملتهب ماههای پایانی سال 1357 در کنار دکتر شاپور بختیار، با تفکر موجود در جامعه ی ایران و در جبهه ی ملی مبنی بر بیعت با آخوند و استقرار حکومت اسلامی مقابله و مبارزه کرد و مقالاتی در این باره در مجله ی امید ایران و روزنامه ی راه مصدق نوشت. پس از آنکه دفتر مرکزی حزب ایران در تهران در سال 1358 توقیف گردید وی ابتدا ناچار به زندگی و فعالیت مخفی و سپس ناگزیر به ترک ایران گردید. احمد خلیل الله مقدم با انتشار نخستین کتاب هایش «تمدن سیاه» و «فساد مدرن » در سال های 1350 و 1352 به نقد مدرنیته ی تصنعی و وارداتی پرداخت. سپس با انتشار رساله های طنزآمیز «زنگ انشا»، «کابینه ی وحوش»، «محاکمه ی شیطان» و «طنز چیست» نظام سیاسی و فرهنگی حاکم را به نقد کشاند. درسالهای 1356 و 1357 کتاب های «برای آگاهی نسل جوان»، «حادثه ی 9 اسفند1331»، «پژوهشی در کودتای 28 مرداد» و «تاریخ مبارزات ضدامپریالیستی مردم ایران» را منتشر کرد. «تاریخ جامع ملی شدن نفت» و «تاریخ مستند ایران و جهان» حاصل پنجاه سال تحقیقات تاریخی وی میباشند. به ویژه در خصوص جنبش ملی شدن صنعت نفت تحقیقات احمد خلیل الله مقدم از اهمیت به سزایی برخوردار است. وی با ظرافت و دقت عمل بسیار و به دور از داوری، حقایق مستند تاریخی را در اختیار خوانندگان خود قرار می دهد.
پس از به پایان رسیدن عمر نظام مذهبی امکان ندارداستبداد دیگری - سلطنتی یا ایدئولوژیکی- بتواند در ایران برقرار گردد
در موردمصدق، هم مردم داوری خود را کرده اند و هم تاریخ. از این رو، پیروان اندیشه مصدق – اندیشه آزادیخواهی و حاکمیت مردم- نه توقع تائید از سوی همگان دارند و نه نیاز به آن
« آزادی یعنی آنکه مخالفان ما هم آزاد باشند عقایدشان را بیان کنند، حتی علیه ما»
انتشار کتاب «دکتر محمد مصدق، آسیب شناسی یک شکست» آقای علی میرفطروسبحث هایی را در اعتراض و دفاع از کتاب و ایشان برانگیخته است.
نقد و بررسی کتاب اگر از روی بی غرضی و بدور از حُب و بغض و تهمت زدن آنهم توسط صاحب نظران صورت گیرد، کار بسیار پسندیده و بجایی است. یکی از سُنّت های ارزشمند در دنیای دمکراسی، آزادی بیان و گفتار است.
در میان انتقادهایی که به کتاب ایشان شده دو نوشتار – یکی از خارج و دیگری از داخل ایران- برای من فرستاده شده است. هر دو نویسنده و انتقاد کننده خود را وابسته به جبهة ملی و از پیروان اندیشه مصدق می دانند. آنها در نوشتارشان به جای نقد و بررسی و در مواردی از کتاب که با واقعیت های تاریخی همخوانی نداشته یا با آن موافق نیستند، اقدام به تهمت زدن بدون دلیل و سند نموده اند.
از آنجایی که من در دوران دبیرستان به جبهة ملی و حزب ملت ایران پیوستم و پس از نهضت مقاومت، در جبهة ملی دوم عضو کمیته دانشجویان بودم و سپس دبیر جبهه در کاشان و در دوران فعالیت های جبهة ملی چهارم دبیر جبهه در استان گیلان و سرانجام عضو شورای مرکزی شدم و اکنون نیز نزدیک به 28 سال است به دلیل باور به آرمانهای ملّی که همان اندیشه های مصدق است دور از سرزمین مادری که عاشق آن هستم بعنوان پناهنده سیاسی بسر می برم، لازم دانستم نکته هایی را به نویسندگان این دو نامه که آنها را از نزدیک نمی شناسم، یادآور شوم.
کسانی که خود را وابسته به جبهة ملّی و پیرو اندیشه های مصدق می دانند می بایست حرمت آزادی را – که بیش از یکصد سال است ملت ما برای تحقق یافتن آن جانبازی و و فداکاری کرده است- پاس بدارند.
ولتر فیلسوف بزرگ فرانسوی خطاب به منتسکیو می گوید: « من با آنچه شما نوشته اید موافق نیستم ولی حاضرم جانم را فدا کنم تا شما بتوانید حرفهایتان را بزنید».
حرمت به آزادیِ بیان و نوشتار نه تنها در اندیشه و فلسفه فیلسوفان اروپایی پس از رُنسانس وجود داشته است، در فرهنگ خودمان نیز بسیاری از بزرگان شعر و ادب فارسی برای آزادی حرمت و احترام قائل بوده اند. حافظ سخن سرای بزرگ پانصد سال پیش از « ولتر» می گوید:
« ما نگوئیم بد و میل به ناحق نکنیم
جامة کـَس سیه و دلق خود ازرق نکنیم
حافظ ار خصم خطا گفت نگیریم بر او
ور به حق گفت، جدل با سخن حق نکنیم»
ما وارثان چنین اندیشه هایی هستیم که آزادی بیان را نه تنها برای دیگران بلکه برای خصم هم حتی اگر خطا گفته باشد قائل بوده اند.
هم وطنان به ویژه جوانانی که خود را وابسته به جبهة ملّی و پیرو اندیشه مصدق می دانند باید از تاریخچه جبهة ملی و مبارزات بنیان گذار آن آگاهی داشته باشند.
مصدق در بدو رسیدن به نخست وزیری طی نامه ای که به رئیس شهربانی نوشت یادآور شد که اشخاص و نشریاتی که به شخص من حمله یا توهین می کنند قابل تعقیب نیستند. او هیچگاه در دوران نخست وزیری و پس از آن به اشخاص و نشریات و سازمانهای سیاسی که به ناحق به او حمله کرده و تهمت زدند پاسخ نداد.
کسانی که خود را پیرو اندیشه های این آزادمرد می دانند نه تنها نباید مانع آزادی بیان و نوشتار شوند بلکه باید از اصل آزادی بیان و نوشتار دفاع نمایند. هرگاه مطالبی از دید آنها خلاف واقع است با دلیل و مدرک و نه با تهمت زدن رد نمایند. تهمت زدن بدون دلیل و مدرک آنهم از روی تصور و خیال در شأن ایرانی آزادیخواه نیست.
متأسفانه این شیوه که پسندیده نیست از سوی مدافعان کتاب آقای میرفطروس نیز علیه مخالفان بکار گرفته شده است.
توجه داشته باشیم در مورد کتاب «دکتر محمد مصدق، آسیب شناسی یک شکست» نه از سوی شورای مرکزی جبهة ملّی، نه دبیرخانه حزب ملت ایران و نه حزب ایران و نه سایر سازمان های ملّی و مصدقی هیچگونه موضع گیری رسمی به عمل نیامده است. این عدم موضع گیری نه بخاطر قبول مطالب نوشته شده در کتاب بلکه به دلیل حرمت گذاردن به اصل آزادی است که مورد قبول و پذیرش و از آرمانهای ماست.
تردید ندارم یاران مصدق هم اگر زنده می بودند به انتشار کتاب ایراد نمی گرفتند بلکه با منطق و استدلال آن مواردی را که خلاف واقع می دانستند بیان می کردند و حق پاسخ گویی را هم برای دیگران قائل بودند. چرا که بیان دیدگاه های گوناگون می تواند به روشن شدن حقیقت امر یاری رساند.
من که حدود 25 سال است با آقای علی میرفطروس دوستی صمیمانه و نزدیک دارم هیچگاه به ایشان نگفته ام که چرا این کتاب را نوشته و منتشر کرده است. من نوشتن کتاب را حق هر ایرانی صاحب قلم می دانم. به همانگونه که نقد و انتقاد راهم حق هر هموطن می دانم. تهمت های ناروایی که به ایشان زده شده دور از آئین جوانمردی و آزادیخواهی است که سُنّت دیرپای ماست.
علی میرفطروس در زندگی خصوصی انسانی است موجه و منطقی که دوستی 25 ساله ما گواه آنست. ما هر دو با تفاوت سلیقه های سیاسی به دلیل آرمانهای مشترکمان برای نجات مردم و پیشرفت و ترقی آینده ایران با هم دوست بوده و هستیم. میرفطروس پس از کناره گیری از گرایش های چپ، به سَمتِ گرایشات ملّی گروید. او با چاپ کتابهای متعدد و ارزنده به فرهنگ و ادبیات معاصر ما خدمت کرده است. یک ایرانی باگرایش های ملّی می تواند و حق دارد بعنوان پژوهشگر تاریخ مطالبی عنوان کند که با دیدگاه ما مغایر و یا با واقعیت های تاریخی در تضاد باشد. نباید انتظار داشت هر ایرانی به تاریخ آنگونه بنگرد که ما می نگریم و آنگونه بنویسد که ما می پسندیم. تفاوت ما با پیروان نظام کنونی و گذشته در همین گونه گونه نگری به تاریخ و تفاوت اندیشه هاست.
توجه داشته باشیم که پس از گذشت بیش از شصت سال از پایان جنگ جهانی دوم، هنوز هم مورّخان و سیاست مداران فرانسوی در مورد «ژنرال دُگُل» و «مارشال پتن» هم عقیده و هم رأی نیستند.
در مورد ویلی برانت «غول سیاست بعد از جنگ آلمان» نیز همه آلمانی ها یکسان نمی اندیشند. چرا ما پیروان اندیشه مصدق که اصل نخست آرمانهایمان آزادی است، باید توقع داشته باشیم که همه هفتاد و پنج میلیون ایرانی درون و برون کشور در مورد مصدق یکسان بیاندیشند و دارای دیدگاه مشترک باشند. آیا این مغایر با اصل آزادی نیست؟
مبارزات مصدق را تنها به ملی کردن صنعت نفت و طرد نفوذ بیگانه از دخالت در امور ایران محدود کردن، کاستن از ارزش های برجسته مصدق در زمینه های دیگر است. عظمت کــار مصدق را بایـد در تـأمین و تضمین آزادیهای فـردی، اجتماعی و سیاسی و بـرقراری حاکمیت مردم دانست که حضور فعال مردم، احزاب و اتحادیه های صنفی را در صحنه سیاسی و اجتماعی کشور عامل بزرگ تحقق آزادی و استقرار حاکمیت مردم و پایداری و ماندگاری آن می دانست. امری که در دوران مشروطیت چه پیش از نخست وزیری او و چه پس از آن کم سابقه بود.
اساساً داوری پیرامون شخصیت های سیاسی در زنده بودنشان با مردم و در نبودشان با تاریخ است. در مورد مصدق، هم مردم داوری خود را کرده اند و هم تاریخ. از این رو، پیروان اندیشه مصدق – اندیشه آزادیخواهی و حاکمیت مردم- نه توقع تائید از سوی همگان دارند و نه نیاز به آن.
شوربختانه رویداد 28 مرداد سال 32 هموطنان ما را به دو گروه مخالف هم تقسیم کرده است. بیاییم با حرمت گذاری به آزادی عقیده با هم به جدل نپرداخته و تهمت ناروا نزنیم و در مبارزه سرنوشت ساز رهایی ایران رو در روی هم قرار نگیریم و بدانیم تفرقه و پراکندگی باعث بقای استبداد مذهبی حاکم بر ایران شده است.
همانگونه که گفتم من تاکنون به آقای میرفطروس نگفته ام که چرا این کتاب را منتشر کرده است. تنها پرسش این است که طرح مسئله « کودتا و یا قیام مردمی» چاره ساز کدام یک از دردهای جانگداز کنونی ملت ماست؟ و آیا طرح آن به گسترش شعله های آتش نفاق و پراکندگی میان نیروهای ملّی و آزادیخواه دامن نخواهد زد؟ و آیا پراکندگی ما به سود بقای نظام اسلامی نیست؟
در پایان لازم می دانم اشاره داشته باشم به رویداد 28 مرداد آنگونه که من شاهد بودم. پیرامون این موضوع که در کتاب «آسیب شناسی یک شکست» آقای میرفطروس آمده است روز 28 مرداد سیل خروشانی از مردان، زنان و کودکان فریاد می کشیدندشاه پیروز است و برخلاف هفته های پیش توده مردم شامل اراذل و اوباش نبودند، بلکـه از همه طبقـات در آنحضور داشتند و بسیاری از آنان لباس های خوب بر تن داشتند و توسط دیگر شهروندان هدایت و حمایت می شدند».
بایـد بگویم این حرکت قبل از همه، از بخش های جنوبی شهر تهران برخاست. سازماندهندگان آن لوطی های جنوب شهر بودند که توسط «مقدم» کارخانه دار معروف، برادران رشیدیان و میراشرافی از نظر مالی تأمین شده بودند. آنها با پرداخت پول مردم را تشویق به سوار شدن در کامیونها می کردند. این حرکت نه از بازار و توسط کسانی که لباس های خوب داشتند بلکه از نقاط جنوبی شهر آغاز و به سَمتِ بازار، مرکز رادیو تهران و سپس خانه مصدق کشیده شد.
در مسیر حرکت برخی از شرکت کنندگان که ورزشکاران باستانی کار بودند برای جلب توجّه مردم اقدام به نمایش حرکت های ورزشی می کردند. در هیچ جای دنیا سربازان به ابتکار خود به تظاهرکنندگان نمی پیوندند بلکه تابع دستور از مقام های ارشد خود هستند. حضور تانک ها که جای آنها در پادگانهای نظامی و نه در خیابانهای شهر بود، نشان می داد که از مقام های بالاتر به نظامی ها و انتظامی ها دستور شرکت در عملیات داده شده است. عکس های افراد شرکت کننده در تظاهرات ضد مصدق بر روی کامیونها و تانک ها نشان می دهد که آنها از کدام بخش از مردم جامعه بودند.
اگر مردمی که چند سال پشتیبان مصدق بودند اقدام به تظاهرات علیه مصدق می کردند، دست کـم قصد کشتن مصدق را نمی داشتند و آنگاه که موفق به کشتن او نشدند منزل او را غارت و چپاول نمی کردند تا آن حد که گلدانهای منزل او را هم با خود ببرند.
اصولاً پی آمد یک قیام مردمی، راهگشای آزادی های مردم و رسانه های خبری و فعالیت های سیاسی است در صورتیکه از غروب 28 مرداد حکومت نظامی در تهران و شهرستانهای بزرگ برقرار شد و از اجتماع بیش از سه تن جلوگیری بعمل می آمد.
به گفته مصدق «وقتی که ملت دولتی را سرِ کار می آورد و دولت مبعوث ملت است نمی تواند صدای مردم را خفه کند و نگذارد مردم حرفشان را بزنند. خفه کردن صدای مردم کار سیاست استعماری است. روش آنهاست که نفس کسی در نیاید تا هر کاری دلشان می خواهد بکنند، تا قرارداد نفت ببندند و کنسرسیوم بیاورند و ...»
قدرت یابی حزب توده را نمی تواند عامل اصلی اقدام به کودتا علیه مصدق دانست بلکه بهانه ای برای سرنگونی دولت ملّی مصدق بود.
اگر حزب توده در ایران قدرت یافته بود یک علت آن فقر ناشی از سیاست های استعماری انگلیس و فساد ناشی از عوامل در رأس قدرتِ وابسته به آن سیاست بود. اگر غرب نگران قدرت یابی حزبتوده بود نمی بایست درهای فروش نفت را که می توانست باعث شکوفایی اقتصاد ایران و کاهش فقر و بیکاری و در نتیجه کاهش نفوذ حزب توده گردید به روی ایران ببندد.
اگر 28 مرداد قیام مردم علیه مصدق بود، بعوض آنکه شاه در اولین دیدار با کیم روزولت به او بگوید « من سلطنتم را اول از خدا و دوم از شما دارم» می گفتمن سلطنت خود را اول از خدا و سپس از مردم ایران دارم".
گرچه در مقایسه وضع اسفناک کنونی با گذشته، مردم برتری را با دوران پیش از انقلاب اسلامی می دهند ولی این به مفهوم بازگشت به گذشته و استقرار مجدد استبداد سلطنت نیست. پس از به پایان رسیدن عمر نظام مذهبی امکان ندارداستبداد دیگری - سلطنتی یا ایدئولوژیکی- بتواند در ایران برقرار گردد. امری که میرفطروس نیز به آن معتقد است.
متهم کردن میرفطروس به اینکه گویا خواهان بازگرداندن خاندان پهلوی و استقرار استبداد سلطنتی است، اتهامی به دور از حقیقت و مغایر با واقعیت های سیاسی امروز دنیاست. مگر آنکه برای افراد نقشی فراتر از اراده و قدرت ملّی قائل باشیم.گزینش نوع نظام و سرنوشت سیاسی آینده ایران تنها در اختیار و اراده مردم ایران است و بس.
گفته ها، نوشته ها و مصاحبه های دولتمردان آمریکا و انگلستان که آخرین آن هفته پیش توسط وزیر دادگستری انگلیس در نمایشگاه شاه عباس در لندن بیان شد، همه حاکی از انجام کودتای سازمان «سیا» و عوامل انگلیس علیه دولت مصدق است که در مواردی هم با اظهار تأسف از وقوع این رویداد تلخ تاریخی همراه بوده است.
اما اینکه در دیدار هندرسون سفیر آمریکا با مصدق در روز 27 مرداد چه گفت و گوهایی انجام گرفت آگاهی دقیقی در دست نیست. همین قدر می دانیم که هندرسون به مصدق گفته است که آمریکا دولت او را برسمیت نمی شناسد. آیا پیام با تهدیدهایی همراه بوده است؟ پاسخ اگر آری باشد، مسلّم است که مصدق حاضر به پذیرش مسئولیت یک جنگ داخلی و کشت و کشتار مردمی که پی آمدِ آن ناروشن بود و امکان داشت پای دو ابرقدرت شرق و غرب را بــه ماجـرا بکشـانـد نبود. رویدادی که نمی توانست به سود منافع ملّی و آینده سیاسی ایران بوده باشد.
در ردّ نامه آیت الله کاشانی به مصدق و پاسخ مصدق، باید گفت این نامه پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط حسن آیت که از پروردگان مظفر بقایی بود جعل و منتشر شد. دلیل آنهم رفع این اتهام که ناعهدی و جدایی یاران مصدق از جمله آیت الله کاشانی و بقایی یک عامل بزرگ سقوط دولت مصدق بود.
مصاحبه های کاشانی پس از 28 مرداد با روزنامه های عربی و روزنامه «نبرد» وابسته به فدائیان اسلام که می گوید مصدق در سه چهار ماه گذشته مسیر اشتباه رفت و ما به سرنگونی دولت او یاری رساندیم گواه نادرست و جعلی بودن نامه است.
در مورد فعالیت مظفر بقایی بامصدق همین بس که بگوییم از صبح روز 29 مرداد در سردر منزل مصدق توسط مظفر بقایی نوشته شده بود:
« سر شب به سر قصد تاراج داشت
سحرگه نه تن سر، نه سر تاج داشت»
«به یک گردش چرخ نیلوفری
نـه نــادر بجا مانـدنه اسکندری»
بیاد آوریم گفته مصدق را که «گناه من و گناه نابخشودنی من آن بود که با قوی ترین قدرت استعماری جهان درافتادم و دست او را از منافع ملت ایران کوتاه کردم»
در پایان باید به این نکته اشاره کنم، همانگونه که در این همه سالها گفته و نوشته ام، طرح مسائل تاریخی که مربوط به گذشته است و قابل بازگشت نیست باید خودداری کرد چونمی تواند در جبهة آزادیخواهان ایجاد نفاق و پراکندگی کند و بدون آنکه خواسته باشیم همچنان در دام گذشته گرفتار بمانیم.
بیاییم با آگاهی از تاریخ برای یافتن راه کار گرفتاری های اسفناک کنونی و رفتن به سوی آینده سود ببریم و نه آنکه در گذشته زندگی کنیم و به گذشته بیاندیشیم و مسائل فاجعه بار و ایران برباد ده کنونی را به دست فراموشی بسپاریم.
