Iran-Turkey Political Relations

Turkey and Iran are key players in the region, and their cooperation and united front would be beneficial to the security of the entire region. From the beginning of the international sanctions against Iran, Turkey became a strategic commercial partner and profited hugely from Iran’s indirect ommerce, which helped their economic development and progress.

However, since about three years ago when the uprisings and political developments in the Arab world reached Syria, the opposing stands of Turkey and Iran revealed the severity of their political divergence. One reason was the overambitious aim of the Erdogan-Davutoglu government in reviving the infamous Ottoman Empire. The people of Iran and the region have extremely negative memories of the Ottomans. For Iran, this strategy rings danger to cultural and political sovereignty of the country. The present government of Turkey has nullified all efforts by Nejmeddin Erbakan government in expanding and strengthening Iran-Turkey relations.

On the other hand, partnership of Turkey with Saudi Arabia and Netanyahu’s Israel in organizing and supporting ISIL with weaponry, training and money, declared an ominous pact for the region, mostly against Iran. That is why when ISIL first appeared in Syria and Iraq, I proposed an immediate and effective campaign against ISIL far from Iran’s borders.

Opposite to Turkey’s ethnically, ideologically and historically misleading propaganda to influence Iranian citizen in the Northwest of Iran, the people of our two countries share deep cultural, historical, religious and even genetic ties dating back thousands of years before Ottoman Turks. Stressing the oneness of our mutual civilization can promise a brighter future for the people of our two nations, and have positive effect on the entire region.


Iran-Wire Interview with Kourosh Zaim
19 April 2015

پی آمدهای شکست حزب عدالت و توسعه ترکیه در منطقه - هوشنگ کردستانی

سیزده سال پس از آنکه حزب عدالت و توسعه با برخورداری از گرایش مذهبی توده مردم ترک قدرت را در ترکیه در دست داشت «و سیاستهای داخلی و خارجی خود را که در موارد مغایر با خواست جامعه و منافع ملی بود» اعمال می کرد، سرانجام روز یکشنبه هفتم ژوئن سال 2015 میلادی برابر با هفدهم خرداد ماه سال 1394 خورشیدی در انتخابات مجلس ترکیه شکست خورد و اکثریت کرسیهای نمایندگی را از دست داد.
احزاب مخالف دولت توانستند شکستی کوبنده و غیر قابل پیش بینی بر رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه تحمیل نمایند، شکستی تاریخی که به رؤیاهای جاه طلبانه و بدون پشتوانه عملی اردوغان در زنده کردن امپراتوری به خاک سپرده شده عثمانی و اسلامی کردن جامعه تُرک پایان داد.
از 550 کُرسی نمایندگی مجلس، حزب عدالت و توسعه 258 کُرسی، حزب جمهوری خواه خلق 132 کُرسی، حزب جنبش ملی 82 کُرسی و حزب دمکراتیک خلق 79 کُرسی به دست آوردند.
حزب عدالت و توسعه که شاخهای است از جمعیت اخوانالمسلمین به رهبری رجب طیب اردوغان «آیتاللهی بدون عبا و عمامه»، در سیزده سال حکومت، قانون اساسی ترکیه را تغییر داد و در صدد بود که پس از کسب دوسوم کُرسیهای مجلس در انتخابات اخیر، قانون اساسی را یک بار دیگر تغییر داده و نظام پارلمانی را تبدیل به نظام جمهوری نماید. چنانچه موفق به کسب دوسوم کُرسیها نشد با برخورداری از اکثریت در مجلس، قانون اساسی جدید را به همه پرسی گذارد.
حزب عدالت و توسعه در سالهایی که در رأس حکومت بود قدرت ارتش را که نهادی قدرتمند در ترکیه بود و قانوناً حق واکنش نشان دادن و دخالت کردن در سیاست و به دست گرفتن قدرت را داشت و در گذشته چندین بار از این حق قانونی استفاده کرده بود، کاهش داد و بیشتر سران آن را برکنار نمود. اعتراضها و اعتصابهای بر حق مردم را به شدت سرکوب و به خواستهای آنان بی توجهی کرد، ظلم و ستم و فشار بر کُردان را ادامه و در برخی موارد افزایش داد و حقوق شهروندی و انسانی آنان را نادیده گرفت.
هنگامی که دامنه فساد و سوء استفادههای کلان مالی بلندپایگان حزب و نزدیکان رهبر برملا و رسانهای شد برای سرپوش نهادن بر رسواییهای پدید آمده و ادامه دادن سوءاستفادههای مالی، قضات عالی رتبه و برجسته دادگستری و سران پلیس پیگیر پروندهها را تهدید یا برکنار کرد.
احزاب مخالف از شرایط نامساعد پدید آمده و نارضایتیهای عمومی استفاده، مردم را تشویق کردند برای ایجاد تغییرات در انتخابات شرکت نمایند. حضور حدود هشتاد و پنج درصد واجدین شرایط شرکت در انتخابات رقمی بسیار چشمگیر بود.
حزب دمکراتیک خلق که شعار دفاع از حقوق اقلیتها را مطرح میکرد، با توجه به آنکه احزاب کُرد حق شرکت در انتخابات را نداشتند، توانست آرای آنان و سایر اقلیتها و از جمله علویان را جلب نماید.
افزون بر تنگناها و دشواریهای اقتصادی و ادامه شیوههای خودکامگی، سیاستهای خارجی اردوغان به ویژه در ارتباط با منطقه که مورد تأیید احزاب مخالف و اکثریت مردم نبود در این شکست تاریخی تأثیرگذار بود.
رجب طیب اردوغان با هدف اشغال کردن بخشهایی از خاک سوریه با عربستان و قطر که قصد سرنگون کردن بشار اسد را داشتند، به همکاری تنگاتنگ پرداخت و امکان رساندن نیروی انسانی و جنگ افزار را از خاک ترکیه به جهادیون فراهم کرد و اجازه داد که یگان های ارتش آزاد سوریه که زیر نظر فرمانده های آمریکایی آموزش دیده بودند، در ترکیه مستقر شوند.
البته دیدگاههای سران عربستان و قطر با دیدگاه رجب طیب اردوغان تفاوت داشت، آنها میخواستند پس از سرنگونی بشار اسد با توجه به آنکه علویان سوریه در اقلیت هستند و اکثریت را سُنّیها تشکیل میدهند حکومت مذهبی سُنّی مذهب در سوریه مستقر سازند. و هلال شیعه را که از ایران تا لبنان کشیده شده در سوریه قطع نمایند.
در خیزشهایی که به نام بهار آزادی نخست در تونس و سپس مصر اتفاق افتاد و باعث به قدرت رسیدن اخوانالمسلمین در آن کشور شد، قطر به حمایت از جمعیت اخوانالمسلمین برخاست. پس آن که ارتش مصر مُرسی رئیس جمهور منتخب اخوانالمسلمین را از قدرت برکنار کرد و خود قدرت را به دست گرفت، عربستان اقدام به حمایت مالی از نظامیان نمود در صورتی که قطر همچنان از اخوانالمسلمین حمایت میکرد ترکیه سیاست همراهی با قطر را پیش گرفت. سیاستی که باعث دور شدن آن کشور از عربستان شد.
در شورشهای مذهبی لیبی علیه معمر قذافی هم که مورد حمایت و پشتیبانی عربستان، قطر و امارات عربی بود، ترکیه سیاست همکاری با آنها را اتخاذ کرد.
پس از آنکه طرح عربستان و قطر در به قدرت رساندن اسلام گرایان سوری با وجود آنکه بسیاری از مذهبیهای تندرو کشورهای مسلمان به آنان پیوستند بودند و قدرتهای بزرگ غربی نیز از آنها پشتیبانی میکردند، ناکام ماند، گروه تروریستی جدید پدید آمد که نخست نام گروه عراق و شامات به خود گرفت و سپس داعش و سرانجام حکومت اسلامی نامیده شد.
پیرامون شکلگیری گروههای جهادی عراق و شامات و دولت اسلامی فرضیههای گوناگونی وجود دارد.
بر طبق یکی از این فرضیهها مرزهای کشورهای منطقهای که از لیبی در غرب آغاز و به پاکستان در شرق پایان مییابد تغییر خواهد کرد! بر مبنای آن طرح، لیبی به دو بخش تقسیم خواهد شد. از پدید آمدن کشوری به نام فلسطین جلوگیری میشود. در سوریه دولتی سُنّی مذهب جایگزین دولت بشار اسد که از حمایت اقلیت علویان برخوردار است میگردد. در عراق سه دولت مذهبی سُنّی، شیعه و کُرد ایجاد خواهد شد، که برنامه ریزی شده توسط قدرت های بزرگ سرمایه داری است.
در این فرضیه، به خواست و اراده مردم این سرزمینها و واکنشهایی که این کُنشها در طول زمان پدید میآورند بهایی داده نشده است.
درست است که به گفته خانم هیلاری کلینتون و برخی از دولتمردان آمریکایی طالبان را آنها برای رویارویی با ارتش روسیه شوروی آن روز و متلاشی کردن امپراتوری آن کشور پدید آوردند و عربستان سعودی هزینهها و پاکستان نیروی انسانی آن را تأمین میکردند ولی پس از عقب نشینی ارتش روسیه شوروی و به قدرت رسیدن دولت اسلامی افغانستان که از حمایت اکثریت افغانها برخوردار بود، طالبان محاسبههای پیش بینی شده را بر هم زدند، قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، بن لادن را پناه دادند و در یازدهم سپتامبر سال 2001 در نیویورک فاجعه آفریدند.
نیروهای مذهبی که برای سرنگونی معمر قذافی تشکیل شده بود، پس از سقوط دیکتاتور آن کشور نه تنها لیبی بله منطقه شمال آفریقا را به آتش کشیده و سیلی از فراریان را روانه کشورهای اتحاد اروپا کرده و دشواریهای بسیاری برای آنها پدید آوردهاند.
بازتاب حمایت از جمعیت مذهبی اخوانالمسلمین، به قدرت رسیدن نظامیان در مصر بود. مردم مصر که با خیزش خود حکومت حسنی مبارک را سرنگون کرده بودند، پس از مشاهده جنایتها و سوءاستفاده های سیاسی و مالی این گروه، سرانجام حکومت نظامیان بر مذهبیها را ترجیح دادند.
برنامه ریزیهای قدرتهای بزرگ غربی در منطقه که دولتهای ثروتمند عربی به دلیل جاهطلبیهای ابلهانه از آن حمایت میکنند در گذر زمان در اثر پایداری و واکنش مردم تا حدود زیادی ناکارآمد گردیده و به نتیجه دلخواه نرسیده است. پس از آنکه ائتلاف ارتش آزادیبخش با مخالفان سیاسی سوریه موفق به سرنگون کردن بشار اسد نشد، ایجاد گروههای جهادی به نام حکومت عراق و شامات در دستور کار قرار گرفت و هدف آن بود که در صورت تسلط آنها بر عراق و سوریه با توجه به اینکه اکثریت مردم این دو کشور را مذهبیهای سُنّی تشکیل میدهند دولتی سُنّی مذهب در کشوری به نام «عراق و شامات» استقرار یابد و خطر هلال شیعه از میان برداشته شود.
از آن جا که این برنامه ریزی نیز به نتیجه مطلوب نرسید با عنوان کردن آنکه بشار اسد از بمب شیمیایی علیه جهادیون استفاده کرده- که خط قرمز آمریکا محسوب میشود- قصد داشتند پای آمریکا و کشورهای اروپایی به بمباران مناطق و پادگانهای نظامی سوریه بکشانند و تا با تضعیف ارتش آن کشور راه به قدرت رسیدن جهادیون هموار گردد.
مخالفت مجلس عوام انگلستان و عدم موافقت کنگره آمریکا به کشیده شدن پای دولتهای شان به جنگ سوریه و ثابت شدن این مطلب که جهادیون بودند که از بمب شیمیایی استفاده کردهاند و نه ارتش سوریه و قبول کردن اسد به اینکه زرادخانه بمبهای شیمیایی خود را در اختیار مراجع صلاحیت دار بینالمللی قرار دهد، برنامه بمباران هوایی سوریه منتفی گردید که خشم سردمداران کشورهای عربی، ترکیه و اسرائیل را در پی داشت
از آن تاریخ به بعد بود که دولت اسلامی اعلام موجودیت کرد که خطر بزرگی است برای کشورهای منطقه و جهان. در شرایطی که ائتلاف آمریکا و بیست کشور دیگر به ظاهر هم که شده مراکز نظامی آنها را بمباران میکنند دولت عدالت و توسعه ترکیه مانع بزرگی در مسیر تضعیف آنها است. جنگ افزار و نیروی انسانی از مسیر ترکیه به دست جهادیون می رسد و فروش نفت نیز از همین راه عملی میگردد.
با تشکیل دولت جدید در ترکیه که بی شک از احزاب مخالف تشکیل خواهد گردید و کاهش قدرت رجب طیب اردوغان تنشها در منطقه تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.
ترکیه از پیروی سیاست قطر در مصر دست خواهد کشید. امکان آنکه در جنگ یمن به سود ائتلاف کشورهای عربی شرکت کنند منتفی خواهد بود. راه رساندن نیروی انسانی و جنگ افزار برای دولت اسلامی از ترکیه مسدود میگردد. کُردهای ترکیه و عراق امکان خواهند یافت به یاری برادران کُرد سوری خود که در جنگ با دولت اسلامی هستند بشتابند. عدم حمایت دولت جدید ترکیه از جهادیون، از تنش میان کشورهای همسایه منطقه خواهد کاست. برملا شدن توافق پنهانی عربستان و اسرائیل برای ایجاد کشور واحد کردستان، نزدیکی میان ترکیه و عربستان را کاهش خواهد داد و تنش با اسرائیل بالا خواهد گرفت.
از دیدگاههای گوناگون، کاهش قدرت حزب عدالت و توسعه در ترکیه کمکی بزرگ به برقراری آرامش و تأمین منافع مردم منطقه خواهد بود.
تجربه انتخابات ترکیه نشان داد چنانچه مردم کشورها برای تحقق آرمانهای آزادی، استقلال و عدالت اجتماعی با هم تفاهم و توافق داشته باشند میتوانند به خودکامگی پایان دهند و برنامه طراحی شده از سوی قدرتمندان جهانی را ناکام سازند. و این تجربهای شد آموزنده برای آزادیخواهان ملی گرای ایران برای رهایی از وضعیت دردناک و غم انگیز کنونی و پایان بخشیدن به نظام استبداد مذهبی و رسیدن به مردم سالاری در سایه همبستگی و یگانگی ملی.
و چنین خواهد شد.

بیانیه حزب ملت ایران - بیست و نهم خرداد، روز خلع ید از استعمار

پاینده ایران ای آفریدگار پاک
ترا پرستش می کنم و از تو یاری می جویم
بیست و نهم خرداد، روز خلع ید از استعمار
روز کارگران دلیر ایران بر ملت ایران فرخنده باد
"... با شناخت ارزش کار و افتخار کار روابط فردی
و اجتماعی دگرگون خواهد شد و نظم پیشرونده
بر مناسبات مردم با یکدیگر حاکم خواهد آمد... "
(داریوش فروهر)
هم میهنان، کارگران دلیر
نهضت کارگری به معنای حرکت اجتماعی کارگران جهت حفظ منابع، مصالح شغلی، حرفه ای، صنفی و ایجاد نظم و کنش های اخلاقی و انسانی در بالا بردن رفاه عمومی و پایان دادن به هر نوع بهره کشی و برقراری دستمزدهای متناسب با کار و تولید ، نه تنها به عنوان پدیده تاریخی و مدنی جایگاه والای خود را دارد ، بلکه به راستی در برپا داشتن نظام های مردم سالار ، از خود شایستگی و رسالت های چشم گیری نشان داده است.
در کشورهای زیر سلطه، گاه جنبش های کارگری ، با نیرنگ های سرمایه داران خودکامه با وجودحکومت گران وابسته ،شکل دیگری پیدا کرده است و با سرکوب در مسیر خواست های سیاسی و دست اندازهای حکومتی ، اصالت بنیادین و راستین خود را از دست می دهد و جنبش پربار کارگری را در معرض آسیب قرار می دهد و رفاه انسانی و مدیریت لازم تولیدی معقول و هماهنگ اجتماعی را از آن دور ساخته و میسازد.
در کشور کهن سال ما با پیدایش نخستین حرکت ها و خیزش های سیاسی رهایی بخش ملی کارگران زحمتکش و دهقانان همچون دیگر گروه های آگاه نقش طبیعی، اجتماعی و تاریخی خود را در دفاع از استقلال ایران و آزادی مردم بیش و کم نشان دادند. در مقابل این تلاش های اصیل ملی، بیگانگان و دست نشاندگان ضد ملی آنها از دو سوی به کارشکنی و توطئه مشغول بودند، از یک سوی جناح های راست دست نشانده "کشورهای جهانخوار"، همواره در پراکندگی گروه های گوناگون اجتماعی (روشنفکری- بازاری- کارگری- دهقانی- روحانی... ) و شکل گیری و کارایی مستمر اتحاد نیروهای ملی کارشکنی می کردند،از دیگر سوی سرکردگان جناح های چپ ساخته و پرداخته "استعمار سرخ" با طرح شعارهای انحرافی "به نام کارگر ولی به کام خود و اربابانشان"، استبداد ریشه دار حاکم بر جامعه ایران را تقویت می کردند با تبلیغ و انتشار اندیشه های ضد ملی، وضعی را پیش می آوردند که گویی کارگران ایران با ایرانیت و اصالت ملی بیگانه هستند. در نتیجه آنگاه که اردوی بزرگ کارگران و دهقانان ایران زمین می توانستند اندک اندک نقش تاریخی خود را در نهضت ملی ایران به دست آورند و به انجام نهایی برسانند با دسیسه های شوم همچون تبلیغ سیاست (( موازنه مثبت)) نه تنها پویایی لازم را از آنان گرفتند بلکه مصمم بودند در مسیر کژ راهه ی وابستگی و سستی قرار داده شوند.
تنها در دوره زمامداری دکتر محمد مصدق با اجرای قانون خلع ید و بیرون راندن عوامل استعماری انگلیس از کشور که حماسه بزرگ تاریخی و ملی است با یاری خواهی دولت برگزیده مردم ایران از کارگران دلیر و زحمتکش خوزستان و همگامی آنان با نهضت ملی ایران و
هم آهنگی با دیگر استقلال طلبان و آزادی خواهان راستین میهن ، جنبش کارگران ایران را در پیوند تاریخی و فرهنگی با حرکت ملی جامعه قرارداد و ضمن احترام به روز جهانی کارگران، روز تاریخی 29 خرداد ماه روز خلع ید، به عنوان روز کارگران ایران نامیده شد و در واقع روز پرشکوه خلع ید از استعمارگران غارتگر و پایان یافتن بهره کشی سرمایه داران بیگانه از کارگران غیرتمند ایرانی، روز هم دلی و هم گامی کارگران و همه گروه های جامعه و روز رهایی از هرنوع ستم و ستمگری اقتصادی سیاسی تحمیلی استبداد و استعمار در دو سده اخیر تاریخ ایران اعلام گردید.بزرگ مرد تاریخ و پیشوای ملت ایران دکتر محمد مصدق چنین روز پیروزمند را بر آنان فرخنده دانست و بر جهان استعمار زده و زیر سلطه آشکار کرد که فقط با فراهم آوردن شرایط فرهنگی و تاریخی رهایی جامعه از سلطه کانون های قدرت برون مرزی، می توان نبرد نتیجه بخش مبارزه علیه سرمایه داری لگام گسیخته و استعمار را به پیروزی رساند و به زبان دیگر در کشورهای زیر سلطه نهضت های پراکنده اجتماعی و سیاسی زمانی به باروری می رسند که جامعه در مسیر استقلال و آزادی قرار گیرد و بی هیچ تردید نهضت کارگری نیز در جامعه های زیر سلطه از این قاعده جدا نخواهد بود.
با درایت دکتر محمد مصدق کارگران خوزستان با شناخت دسیسه های دشمن در هماهنگی کامل با نهضت ملی ایران و هدف های مقدس آن نشان دادند که منطقه زرخیز خوزستان را نیز به سان دیگر مناطق ایران زمین از آسیب استعمار دیر پای بریتانیا و توطئه های دیگر متجاوزان رها سازند و پرچم مقدس ایران را بر بلندترین بناها و دکل های نفت پالایشگاه های خوزستان به اهتزاز در آوردند.
چنین روز پیروزی، هماره بر آنان و ملت قهرمان ایران شاد باد.
دریغ و درد که در سال های پس از ملی شدن صنعت نفت و با برقراری نظام کودتایی در دوره استبداد سلطنتی و دوره حاکمیت جمهوری اسلامی کارگران ایران نه تنها از حقوق واقعی اجتماعی ( سندیکایی- اتحادیه ای ) محروم شدند بلکه از دیدگاه اقتصادی در وضعیت بسیار نا بهنجاری قرار گرفته و شیوه های گوناگون نظام شوم بهره کشی از کارگران هم چنان ادامه یافت، بطوریکه هم اکنون شماری از کارگران بعلت دفاع از حقوق صنفی خود در زندان بسر می برند.
شورای کارگران حزب ملت ایران بر این باور است اکنون که جهان فن سالاری به پیشرفت های شگرف دست یافته لازم است کارگران و تمامی نیروهای انسانی مولد از مزایا و امکانات رفاهی بیشتر برخوردار شوند از این رو همگام و هماهنگ با همه کارگران ایران زمین این گروه بزرگ سازنده اجتماعی را به ایجاد اتحادیه ها و یا سندیکاهای ملی کارگری و صنفی فرا می خواند .

حزب ملت ایران

تهران 29 خرداد ماه 1394 خورشیدی

درود بر کارگران ایران
سالروز خلع ید از استعمار بر ملت ایران گرامی باد
پیروز باد تشکل های کارگری و صنفی در راستای استقلال و آزادی
برچیدن زندان سیاسی – عقیدتی – مدنی ، یک خواست ملی است

پیوند تاریخی ایران و یمن - هوشنگ کردستانی

پس از آنکه ملک سلیمان جانشین ملک عبداله در عربستان شد، سیاست های تندتر و شدیدتری نسبت به گذشته در برخورد با 

درگیری های منطقه و رقابت با جمهوری اسلامی در پیش گرفت و با بمباران شهرهای یمن و کشتار مردم بیگناه این کشور، 

بحران دیگری در منطقه حساس و پر تنش خاورمیانه پدید آورده است.

سرزمین یمن در جنوب غربی قاره آسیا و جنوب شبه جزیره عربستان سعودی قرار دارد. پایتخت آن شهر صنعأ و جمعیت آن 

حدود 24 میلیون برآورد شده است. مساحت یمن بیش از پانصد هزار کیلومتر مربع و دارای دو ساحل مهم در کرانه

   دریاهای سرخ و عمان می باشد.

مردم یمن مسلمانند و شیعیان حدود چهل تا چهل و پنج درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند که

 ( بیشتر «زیدی» هستند و در شمال و شمال غربی آن کشور زندگی می کنند.(۱  

یمن از سال 1962- زمان دخالت عبدالله ناصر در آن کشور که منجر به برکناری امام یمن شد-

  تا سال 1990 به دو منطقه شمالی و جنوبی تقسیم شده بود. در این سال دو منطقه با هم متحد شدند و

   جمهوری یمن را بوجود آوردند.

جمهوری یمن از سال 2011 دچار بحرانی سیاسی شد. در این سال اعتراض های حوئی ها – زیدی ها- علیه

  علی عبدالله صالح که خود را رئیس جمهور مادام العمر می نامید باعث برکناری او از قدرت گردید.

در فوریه 2012 منصور هادی به عنوان رئیس جمهور یمن انتخاب شد. برخوردهای سیاسی اما، ادامه یافت.

  شورش گروه های القاعده با انصارالله به رهبری حوئی ها از سویی منجر به درگیری مسلحانه با حکومت  

  مرکزی و از سوی دیگر میان خودشان شد.

حوئی ها در سپتامبر 2014 صنعأ را تصرف و حکومت وحدت ملی اعلام کردند. منصور هادی استعفا داد،

  اما بعداً استعفای خود را پس گرفت و شهر عدن را به عنوان پایتخت موقت خود اعلام کرد. از بیست و ششم ماه مارس

   ائتلافی با شرکت عربستان سعودی و شیخ نشین های جنوبی خلیج فارس با حمایت ضمنی اردن، مصر و ترکیه و

  تأیید قدرت های بزرگ غربی حملات هوایی زیر نام «توفان قاطعیت» که علیه حوئی ها و در حقیقت مردم یمن بود

  آغاز کرده اند که باعث کشته و زخمی شدن هزاران تن از مردم بیگناه و غیر نظامی و تخریب تأسیسات نظامی و

  صنعتی گردیده. از دید بسیاری آگاهان نظامی و صاحب نظران سیاسی امید زیادی به پیروزی بمباران ها نیست.

  دولت آمریکا نیز به بهانه جلوگیری از ارسال ساز و برگ نظامی توسط جمهوری اسلامی به حوئی ها،

   ناوگان دریایی خود را به آب های یمن گسیل داشته است.

از این رو، باید گفت پس از بحران سوریه، اوکراین و شکل گیری حکومت اسلامی «داعش» در بخش هایی از

  کشورهای عراق و سوریه، اکنون یمن نیز منطقه حساس و بحرانی دیگری شده که پس از فروپاشی روسیه شوروی و

   پایان جنگ سرد، صلح جهان و منطقه را تهدید می کند که می تواند جنگ سرد دیگری را در پی داشته باشد.

آغاز فرمانروایی ایرانیان بر یمن که آبادترین و ثروتمندترین سرزمین شبه جزیره عربستان بود، به رقابت های سیاسی و 

  اقتصادی دوران امپراتوری ساسانیان و روم در زمان دو فرمانروای نام آور، خسرو انوشیروان و ژوستی نین بر می گردد. 

هنگامی که نیروهای حبشه با خاطر جمعی از پشتیبانی دولت روم به یمن حمله کردند.

سرزمین یمن به دلیل وضعیت طبیعی و موقعیت جغرافیایی و شرایط اقتصادی همواره مورد توجه دو دولت مقتدر و

  توانای آن زمان ایران و روم بود به ویژه آنکه در کنار دریای سرخ و تنگه باب لامندل که آن دریا را به اقیانوس

   هند پیوند می دهد، قرار گرفته و گذرگاه مهم راه های دریایی و بازرگانی به شمار می آمد.

دولت روم از سده ها پیش، گسترش نفوذ به سمت جنوب شبه جزیره عربستان را آغاز کرده و در صدد دست یافتن به

   آب های آزاد اقیانوس هند بود. سیاست ایران باز نگاهداشتن امنیت کاروان ها و راه های بازرگانی مهمی بود که از یمن

  به عربستان می رفت.

تنگه باب المندل تنها آبراهی است که یمن را از حبشه جدا می کند. حبشیان که از دشمنان دیرینه و آشتی ناپذیر مردم یمن

   بودند هر گاه قدرتی می یافتند به یمن یورش برده و خرابی ها و خسارت های زیادی ببار می آوردند.

زمانی که حبشی ها به مسیحیت گرویدند و پشتیبانی قدرتمند مانند دولت روم یافتند و از یاری آن برخوردار شدند،

  در یمن نیرو پیاده کرده و این سرزمین را به تصرف در آوردند و دولتی دست نشانده در یمن بنیاد نهادند که مورد

  پشتیبانی و حمایت دولت روم بود، به همین دلیل مدت هفتاد سال دوام آورد. در این مدت تا پیش از آغاز

  پادشاهی خسرو انوشیروان، حبشه با حمایت دولت روم منافع اقتصادی و سیاسی ایران را در منطقه مورد تهدید قرار داده

  به ویژه در دوران ژوستی نین امپراتور روم گرفتاری های زیاد برای ایران پدید آورده بود.

هنگامی که انوشیروان در شمال ایران درگیر جنگ با خزرها و نیز دولت روم و متحدانش بود، مهاجمان حبشه بندر

  عدن را که یکی از پایگاه های مهم دریایی ایران بود ویران ساختند. در همین زمان به مکه نیز که یکی از مرکزهای

  مهم تجاری میان شرق و غرب بود یورش بردند و نجد و حجاز را هم که در قلمرو و نفوذ و حوزه فرمانروایی امپراتوری 

ساسانیان بود مورد تاخت و تاز قرار دادند.

انوشیروان پس از پیروزی در جنگ با رومیان و نیز شکست دادن خزرها در شمال ایران برای حفظ بندر عدن در

   آن بخش از دریا میان دو کوهی که بین حبشه و یمن قرار داشت سدی عظیم بنا کرد.

ظلم و ستم حبشیان بر مردم یمن آنچنان افزایش یافته بود که تیره (جمیریان) که پیش از تسلط حبشه در یمن حکومت

  می کردند و همواره ایران را به عنوان پشتیبان خود می شناختند، شخصی از میان خاندان خود به نام سیف به دربار

  انوشیروان روانه و درخواست یاری کردند.

انوشیروان هم که از تسلط حبشه بر یمن و ظلم و ستمی که بر مردم آن سرزمین روا می داشتند ناخشنود و

  ناراضی بود پس از پیروزی هایی که بر روم داشت تصمیم گرفت با همیاری مردم یمن، حتی به بهای درگیری با

  دولت روم هم که شده حبشیان را از یمن بیرون کند، درخواست جمیریان را پذیرفت و سپاهی به فرماندهی یکی از

 سرداران خود به نام «وهرز» به یمن گسیل داشت.

پیرامون نیروی اعزامی از سوی انوشیروان به یمن و شکست دادن متجاوزان حبشی رویدادهای تاریخی و

  داستانی با هم در آمیخته شده است. از جمله آنکه سردار ایرانی افراد نیروی تحت فرمان خود را از زندانی هایی که

  محکوم به مرگ شده بودند سازمان داد، آنگاه با هشت کشتی جنگی رهسپار یمن شد. دو کشتی در اثر توفان در

  دریا غرق شدند. تنها شش کشتی به مقصد رسیدند. در این هنگام به دستور «وهرز» کشتی ها را آتش زدند تا

  راه برگشت بسته شود. پس از آن او خطاب به سپاهیانش گفت ما تنها یک راه پیش رو داریم آن هم شکست دادن

  متجاوزان و رسیدن به پیروزی است.

در داستان می توان سپاهی از زندانیان محکوم به مرگ را سازمان و با کشتی از اقیانوس و دریاهای خروشان

  عبور داد و در سرزمین ناشناخته دوردست پیاده شد. ولی در واقع فرستادن یک نیروی بزرگ به سرزمینی ناآشنا و

  ناشناخته با کشتی هایی که از دریاهای توفانی گذر کنند و با دشمن جنگ آزموده ای به نبرد بپردازند و پیروز گردند،

  جز با فراهم آوردن وسایل لازم و ضروری و آمادگی‌های پیش بینی شده تحقق پذیر نیست.

«وهرز»، با سپاه خود یمن را از دست متجاوزان حبشی رهایی بخشید و سیف را که از خاندان پادشاهی پیشین یمن

  بود بر تخت پادشاهی نشاند.

پس از کشته شدن سیف، به دستور خسرو انوشیروان «وهرز» اداره امور یمن را عهده دارد شد و جانشینانش

  سالیان دراز بر یمن فرمانروایی می کردند تا زمانی که خسرو پرویز به کارگزاران خود در یمن دستور داد تا کسانی را

  به مدینه بفرستند و شخصی را که دعوی پیامبری کرده به مداین اعزام دارند. فرستادگان هنگامی که به مدینه رسیدند از

   کشته شدن خسروپرویز به دست پسرش شیرویه آگاه شدند، ناگزیر از مدینه به صنعأ بازگشتند.

فرمانروایان ایرانی سهم زیادی در اسلام آوردن مردم یمن داشتند و دو تن از کسانی که در یمن علیه پیامبر اسلام قیام و

   ادعای پیامبری کرده بودند به دست ایرانیان کشته و به قیام شان پایان داده شد.

با وجود آنکه ایرانیان بیش از پنجاه سال در این کشور فرمانروا بودند یمنی ها از آنان همواره به نیکی یاد کرده اند.

  پس از آن دوران هم مردم یمن برای ایران و ایرانی حرمت و احترام قائل بوده و هستند. نزدیکی مذهب شیعه و

  زیدیه در این نزدیکی بی تأثیر نبوده است.

اکنون نیز که عربستان و شیخ نشین های جنوب خلیج فارس اقدام به بمباران هوایی و کشتار مردم بیگناه این

  سرزمین کرده اند، گر چه هدفشان در درجه نخست سیاسی- اقتصادی و قصدشان سرکوب مردم میهن دوست یمن و

  دست نشانده کردن آن کشور است، ولی با توجه به علاقمندی و احترامی که یمن یان برای ایران و ایرانیان قائل هستند،

  دلیل یورش خود را کاهش دادن نفوذ نظامی جمهوری اسلامی در یمن عنوان می کنند، نفوذی که بیش از آنکه سیاسی و

  نظامی باشد به پیوندهای تاریخی میان دو ملت بستگی دارد.

باید دید سردمداران نظام اسلامی که قدرت دفاع از مبارزات مردم بحرین که شیعه مذهب اند و خود را ایرانی می دانند،

  در برابر شیخکان دست نشانده و حاکم بر آن جزیره ندارند. رئیس جمهور سابقش که نابخردانه شعار

  حذف کشور اسرائیل از صفحه جغرافیای جان سر می داد زیر پرچمی که روی آن به جای نام خلیج فارس،

  خلیج عرب نوشته شده بود می نشست.

نظامی که سردمدارانش در داخل درگیر دسته بندی های سیاسی و مبارزه کسب قدرت اند و در سیاست خارجی گرفتار

  بن بست های ناشی از تحریم ها چگونه می توانند در یمن که همسایه عربستان سعودی مورد حمایت آمریکا،

  دخالت نظامی داشته باشند؟

پاسخ این پرسش را آینده خواهد داد.

بی تردید جنگ در یمن بزودی پایان نخواهد یافت اما، ادامه یافتنش باعث می شود موج روزافزونی از مردم این

  سرزمین آواره سرزمین های دیگر جهان شوند. سران اتحاد اروپا که برای رویارویی با مهاجرانی که برای رهایی از جنگ، 

 جانشان را در دریای مدیترانه از دست می دهند چه خواهند کرد، در شرایطی که نسبت به جنگ های مذهبی که عامل

  اساسی این رویدادهای غم انگیز هستند بی‌تفاوت بوده و گاه از آن ها حمایت هم می کنند؟

_________________

1- زید بن علی فرزند امام زین العابدین و نوه امام حسین است. شیعیان مذهب زیدیه او را امام پنجم و جانشین امام محمد باقر می دانند. زید بن علی در سال 76 هجری قمری در مکه متولد و در سال 122 در کوفه کشته شد. او در سال 120 هجری با هدف قیام بر ضد دستگاه خلافت بنی امیه به کوفه وارد شد و پیکار علیه دستگاه خلافت را آغاز کرد ولی سرانجام شکست خورد. پیرامون نبرد او با سپاهیان هشام بن عبدالملک دهمین خلیفه بنی امیه نوشته اند که از دلاوری و بی باکی بسیار برخوردار بوده است.